Wskazówki dla osób prowadzących zajęcia dydaktyczne ze studentami niewidomymi i słabowidzącymi
Autor: Jacek Zadrożny

1. Przed studentami z niepełnosprawnością wzroku należy stawiać takie same wymagania jak przed innymi studentami, ponieważ zamierzają oni zdobyć wyższe wykształcenie, a to uczelnia odpowiada za uzyskany przez nich dyplom.

2. Należy dyskretnie zapytać studenta, jak dużo widzi i czy ma dla niego znaczenie miejsce, jakie zajmuje na sali, oraz jaka pomoc będzie mu potrzebna.

3. Nagrywanie zajęć jest często jedynym sposobem sporządzania notatek przez osoby niewidome. Zasadniczo prawo autorskie zezwala na nagrywanie zajęć, ale student powinien wykorzystywać je tylko do osobistego użytku.

4. Student może posługiwać się różnymi pomocami: notebookiem, maszyną brajlowska, notatnikiem, pomocami optycznymi, a nawet własnym oświetleniem. Publiczne zwracanie na to uwagi może go zniechęcić.

5. Studenci niewidomi i słabowidzący powinni otrzymać takie same informacje jak studenci widzący. Prowadzący zajęcia powinien głośno czytać to samo, co zapisuje na tablicy. Jeżeli jest to możliwe, warto dostarczyć materiały w postaci plików elektronicznych. Prezentacji rysunków, wykresów, diagramów powinien towarzyszyć ich słowny opis. W przypadku przedstawiania eksponatów, makiet, modeli student powinien mieć możliwość zapoznania się z obiektem za pomocą dotyku (jeśli jest to możliwe) lub obejrzeć go z bliska (student słabowidzący).

6. Koniecznym jest, by zadający pytanie precyzował słownie, do kogo je kieruje, ponieważ osoba niewidoma nie zareaguje ani na spojrzenie, ani na wskazanie palcem.

7. Informacje o wymaganej literaturze należy podawać ze znacznym wyprzedzeniem, ponieważ dla osób niewidomych dotarcie do niej jest bardziej skomplikowane i czasochłonne niż dla osób widzących.

8. Sprawdzanie wiedzy powinno przebiegać w sposób możliwie zbliżony do tego, jaki jest stosowany wobec studentów widzących. Dla osób słabowidzących należy przygotować testy używając dużej czcionki, a dla niewidomych - testy w formie elektronicznej (które mogą być wypełnione za pomocą komputera) lub w brajlu. Możliwa jest także zamiana formy pisemnej egzaminu na formę ustna z zachowaniem równoważnego sprawdzenia poziomu wiedzy.

Źródło: Fundacja Instytut Rozwoju Regionalnego

Polecana literatura (pliki w formacie pdf):

1. Małgorzata Paplińska, Edukacja równych szans. Uczeń i student z dysfunkcją wzroku - nowe podejście, nowe możliwości, Uniwersytet Warszawski, Warszawa 2008

2. Osoby niewidome i słabowidzące w przestrzeni publicznej, Polski Związek Niewidomych, Warszawa 2009

3. Joanna Dzięglewska, Przygotowanie materiałów dydaktycznych do potrzeb osób niepełnosprawnych w: Wiadomości o równości nr 1(2) 2013, str 15.

4. Wdówik P., Zasady adaptacji materiałów dydaktycznych do potrzeb osób niewidomych, Uniwersytet Warszawski, Warszawa 2008

5. Wdówik P., Zasady adaptacji materiałów dydaktycznych do potrzeb osób słabowidzących, Uniwersytet Warszawski, Warszawa 2011